ANDRIOLLÓWKA » Nr 47_ 10.10.2011 » Letnisko Otwock
W wydanym w Warszawie Przewodniku po Otwocku i okolicach na rok 1906 znajdujemy następujący opis powstania letniska: Gdy obszerne lasy Otwockie, pełne niegdyś wszelakiej zwierzyny, wśród której nie brakło wilków i dzików, przecięła linja kolei Nadwiślańskiej, z biegiem czasu - około 1885 r. - w pobliżu stacji kol. Otwock, na gruntach odseparowanych od dóbr Otwockich, a poniekąd i na gruntach wiązowskich - mieszkańcy Warszawy, odległej stąd o 25 wiorst, zaczęli wznosić dla siebie letnie mieszkania. Wybór miejscowości okazał się nader szczęśliwym, to też w krótkim przeciągu czasu miejscowość zmieniła się nie do poznania. Co roku przybywały nowe dworki i wille, powstawały nowe ulice, nowe dzielnice, zakładano parki i ogrody, powstawały sklepy, wzniesiono kaplice, założono stację pocztowo- telegraficzną, coraz to nowe przybywały udogodnienia, słowem powstałe wśród lasów pełne życia i gwaru letnisko - rozwijało się prawdziwie po amerykańsku. Klimat leśny, balsamiczne powietrze, grunt przepuszczalny, smaczna i zdrowa woda - wszystkie te zdrowotne warunki rychło zwróciły na siebie uwagę naszego świata lekarskiego: zaczęli napływać liczni chorzy, a rezultaty kuracji okazały się nader pomyślne. Już w 1890 r. powstał tu zakład kąpielowy Dr J. Gejslera; we 2 lata później zakład hydropatyczny oraz kumysowy, a w r. 1893 powstało pierwsze w kraju naszym sanatorium dla chorych piersiowych przez tegoż Dr. Gejslera założone. Od czasu założenia tego sanatorium, które zyskiwało sobie coraz szerszą popularność, miejscowość coraz wyraźniej traci charakter letniska, przybierając stopniowo wszelkie cechy miejscowości leczniczej - stacji klimatycznej leśnej./.../
Kto chce mieć pojęcie o ogólnym charakterze Otwocka, powinien go odwiedzić dwa razy przynajmniej: raz w końcu maja lub w czerwcu, gdy świeżo rozpuszczone pączki sosnowe napełniają powietrze niezrównanym aromatem, gdy wille otwockie toną wśród kwiatów bzu, jaśminów, a później akacji, gdy cały Otwock wre życiem i gwarem licznych letników; - drugi zaś raz - wśród zimy, gdy śniegi spadłe pokryją białym całunem lasy tutejsze - i nad Otwockiem zapanuje majestatyczna cisza.
Ruch pociągów ożywia spokojny krajobraz leśny i daje ci te miłe przeświadczenie, że gdy zapragniesz teatru, czy koncertu, w małą godzinkę znajdziesz się w Warszawie; w razie zaś koniecznej potrzeby możesz być nawet w ciągu jednej doby dwukrotnie w Warszawie, powracając zawsze do Otwocka. Gdy zapragniesz zmiany zbyt może jednostajnego tutejszego krajobrazu, w półgodziny pieszo znajdziesz się nad pięknymi brzegami Świdra, czy to Andriollowskich Brzegach, czy to w Bojarowie, czy też na letnisku Świder: możesz tam używać ożywczych kąpieli rzecznych, bawić się w rybołóstwo: albo zrobisz małą trzywiorstową wycieczkę do miejsca, gdzie Świder i Jagodna wlewają swe wody do majestatycznej Wisły; możesz statkiem przejechać się po Wiśle, dotarszy do leżącej poza Karczewiem przystani. Gdy wreszcie zapragniesz przenieść się do innego zupełnie kraju - do jakiejś pięknej i romantycznej okolicy, to usłużne koniki przewiozą cię w godzinkę - do Wielkiego Otwocka./.../ Dla myśliwych okolice Otwocka przedstawiają nie mało przyjemności i pola do popisu; kółka Otwockie i Falenickie - prym pod tym względem trzymają, są jednak i liczne prywatne polowania na różnego zwierza.
Szanowni Państwo!
Kronenberg, Andriolli i wilegiatura, czyli letniska podwarszawskie linii otwockiej - to nazwa projektu, którego celem jest wzbudzenie zainteresowania przeszłością oraz dokumentowanie ginących śladów pamięci po dawnych letniskach wśród mieszkańców dzisiejszej linii otwockiej. Jeżeli jesteście zainteresowani tematem i chcielibyście wziąć udział w tym społecznym przedsięwzięciu - prosimy o kontakt z podanymi poniżej osobami:
Uzdrowisko Otwock - Anna Radomska, a.m.radomska@gmail.com, tel. 693107116;
Letnisko Świder i letniska józefowskie - Robert Lewandowski, roblewandowski@wp.pl, tel. 605035774;
Letnisko Falenica - Lidia Dańko, lidiad@medianet.pl, tel. 501585850;
Letniska wawerskie (Miedzeszyn, Radość, Międzylesie, Anin) - Dorota Choińska, Daria Boniecka-Stępień daria_boniecka@wp.pl, tel. 508085382.
Państwa wsparcie może mieć formę udostępnienia i ocalenia od zapomnienia informacji na temat życia w letniskach linii otwockiej. W wielu domach znajdują się prawdopodobnie zdjęcia, zapiski lub ciekawostki z tamtych lat. Wiele starszych osób pamięta wydarzenia, które mogą wzbogacić wiedzę o naszym regionie. Warto więc ? zanim wyrzucimy coś bezpowrotnie ? przejrzeć własne zasoby i być może udostępnić je innym.
Tematycznie projekt wpisuje się w wy-darzenia Roku Andriollego. Został dofinansowany przez Fundację Kronenberga działającą przy banku Citi Handlowy w Warszawie, a realizowany jest przez Fundację Andriollego we współpracy z grupą osób, którą oprócz wyżej wymienionych stanowią m.in.: Eliza Radzanowska, Marzenna Szymańska, Rafał Fijałkowski - prowadzący warsztaty edukacyjne, konkursy, olimpiady wiedzy, gry, zabawy itp., eliza@arete-art.pl, tel. 508498358; Maja i Zbigniew Płażewscy, Lidia Dańko, Joanna i Paweł Szpygiel odpowiedzialni za przygotowanie plansz wystawowych oraz okolicznościowej publikacji do druku.
Koordynacja projektu Robert Lewandowski.
Ściągnij wersję w PDF.
|
